Przejdź do treści Przejdź do wyszukiwarki
Herb Gminy
Gmina Borzęcin
Urząd Gminy Borzęcin

Łęki

Sołtys Sołectwa Łęki

Anna Koczwara

Członkowie Rady Sołeckiej

Agnieszka Gładysz
Katarzyna Maruniak
Krzysztof Wojas

____________________________________

HISTORIA

Leżące w południowej części gminy Borzęcin Łęki to nieduża wieś o czternastowiecznej metryce, powierzchni całkowitej 7,42 km² i około 630 mieszkańcach. Kiedy powstała nie wiemy. Nie ulega jednak wątpliwości, iż jako wieś monarsza lokowana została w oparciu o przepisy prawa magdeburskiego na 20 łanach (ok. 500 ha), z których dwa przypadły jej zasadźcy i dziedzicznemu wójtowi, najpóźniej w połowie XIV w. Ale pierwszy znany nam, odnoszący się do niej dokument, w którym występuje jako Lanky, pochodzi z 1360 r.

Wynika z niego, iż była wówczas wsią królewską w tenucie (dzierżawie) krzeczowskiej. Dokumentem tym król Kazimierz Wielki potwierdził, iż Piotr Nosek z Dziewina zastawił ją za 100 grzywien Pełce z Kościelna. W XV i XVI w. bardziej znanymi dzierżawcami starostwa krzeczowskiego, a wraz z nim Łęk i sąsiedniego Przyborowa, byli m.in. "zasłużony szczególnie w Królestwie Węgierskim" Dziersław z Włostowic, Stanisław Wątróbka ze Strzelec kasztelan sądecki, syn jego Jan Wątróbka kanclerz królowej Elżbiety i Piotr Kmita z Wiśnicza kasztelan sandomierski.

Starostwo owo przetrwało do I rozbioru Polski w 1772 r., a ostatnim jego dzierżawcą w czasach I Rzeczypospolitej był Ignacy Dydyński podstoli litewski i sędzia kapturowy powiatu szczyrzyckiego. Mimo to jeszcze następnych pięćdziesiąt lat, już jako własność austriackiego skarbu stanowiło jedną całość. Dopiero w 1834 r. poszczególne wsie wchodzące w jego skład sprzedane przezeń na licytacji przeszły w ręce nowych, teraz już prywatnych właścicieli. Wtedy to Łęki i Przyborów oraz sąsiadująca z nimi wieś Rysie stały się własnością Jakuba Łasińskiego.

Od tego czasu, aż do 1947 r., najpierw w całości, a od 1848 r. już tylko znajdujące się w nich majątki ziemskie (folwarki, pola uprawne i lasy) pozostawały w posiadaniu jego rodziny. W tym to roku pola i lasy znajdujące się w granicach wsi, a należące do dworu w Przyborowie zostały rozparcelowane na podstawie dekretu PKWN z 6 IX 1944 r.

Dzisiaj o czternastowiecznej metryce Łęk zaświadcza już tylko niwowy układ należących do jej mieszkańców pól i zachowany częściowo układ zabudowy ciągnących się dwoma łańcuchami po obu stronach przechodzącej przez wieś drogi zagród, a o ich przeszłości zachowane jeszcze dość licznie drewniane domy mieszkalne, zwrócone ścianami szczytowymi do ulicy i budynki gospodarcze z końca XIX i pierwszej ćwierci XX w. oraz przydrożne figury i krzyże, z których najstarsza pochodzi z 1760 r.

Dość powiedzieć, iż do chwili obecnej w niewielkiej tej wsi przetrwało blisko 50 zabytkowych domów mieszkalnych, około 30 budynków gospodarczych, trzy kapliczki budynkowe, z których najstarsza pochodzi z 1760 r. oraz 7 kamiennych przydrożnych figur, wykonanych przez Adeodata Martyńskiego, Stanisława Rogoża, w bocheńskim zakładzie Wojciecha Samka i różnych anonimowych twórców ludowych.


Pozostałe informacje